جنگنده‌ای که از F-۲۲ برتر بود اما به در بسته خورد! / عکس

به گزارش خبرگزاری عصر کشاورزی، به نقل از پدال،  نورثروپ مک‌دانل داگلاس YF-۲۳، جنگنده نسل ششمی بود که به دلیل موفقیت چشمگیر F-۲۲ رپتور تقریباً فراموش شده است. این طرح پروتوتایپ در رقابت ATF (برنامهٔ جنگندهٔ تاکتیکی پیشرفته) سال ۱۹۹۱ شرکت کرد و انتخاب نشد زیرا طرح لاکهید بوئینگ YF-۲۲ برندهٔ این رقابت شد، انتخابی که برخی آن را بشدت ناعادلانه می‌دانند. درنتیجه، نورثروپ نتوانست قرارداد توسعه و تولید کامل را به دست آورد درحالی‌که برنده این رقابت اجازه یافت به مرحله توسعه کامل و تولید سری برسد و نهایتاً YF-۲۲ به F-۲۲ تبدیل شد. با افزایش بحث‌ها درباره برنامه NGAD امروزی (برنامه نسل بعدی برتری هوایی آمریکا)، YF-۲۳ که به فراموشی سپرده شده بود، دوباره موردتوجه قرار گرفته است. برخی معتقدند برخی جنبه‌های طراحی این جنگنده نادیده گرفته شده و طراحان جنگنده‌های مدرن بهتر است نگاهی دوباره به آن بیندازند.

آیا YF-۲۳ می‌توانست F-۲۲ را شکست دهد؟

تفاوت اصلی بین این دو پروتوتایپ این بود که YF-۲۳ به‌طورکلی سریع‌تر و پنهان‌کارتر بود اما YF-۲۲ به‌عنوان جنگنده‌ای چابک‌تر ارزیابی شد. YF-۲۳ همچنین برد بیشتر، سقف پروازی بالاتر و ویژگی‌های رادارگریزی برتری را به نمایش گذاشت. بااین‌حال، در نمایش‌های پروازی، YF-۲۲ با انجام مانورهای تهاجمی‌تر و پرتاب موشک درخشید. یکی از ناظران قدیمی برنامه‌های جنگنده‌های مخفی در آمریکا در این بار گفته است:

هدف برنامه ATF، طراحی جنگنده‌ای بود که به‌اندازه کافی مخفی باشد تا از رادارهای دشمن و سامانه‌های دفاع هوایی پنهان بماند و سپس بتواند به‌سرعت فرار کند تا جان سالم به دربرد.

اما او افزود که در آن زمان، گروه «مافیای جنگنده» با تمرکز بر نبردهای نزدیک و مانورهای تهاجمی همچنان بر تصمیم‌گیری‌ها سلطه داشت. پل متز، یکی از معدود خلبانانی که با هردو هواپیما پرواز کرده نیز این نظر را تأیید کرد. متز خاطرنشان کرد که تیم YF-۲۳ نورثروپ از مهندسان درخشانی تشکیل شده بود که بی‌نظیر بودند اما آن‌ها فقط با زبان مهندسی صحبت می‌کردند. در مقابل، لاکهید در برنامه نمایشی YF-۲۲ خود بازاریابی، فروشندگی و جذابیت بیشتری تزریق کرد. آن‌ها به‌خوبی می‌دانستند چگونه هواپیمای خود را بفروشند و نمایش‌های جذاب چه تأثیری بر فرآیند تصمیم‌گیری خرید دارند. نورثروپ این را درک نکرد و این ممکن است دلیل اصلی شکست YF-۲۳ شده باشد.

جیمز استیونسون، نویسنده کتاب جامعی درباره هواپیمای تهاجمی مخفی A-۱۲ که ناکام ماند، جزئیات ناشناخته‌ای از این رقابت پروازی را شرح داده و گفته است:

هدف رقابت پروازی که YF-۲۲ را انتخاب کرد، اعتبارسنجی طرحی بود که به‌طور جامع تمام الزامات اصلی شامل پنهان‌کاری، رادار AESA و توانایی پرواز سوپرکروز (پرواز با سرعت زیر صوت و بدون استفاده از پس‌سوز) را برآورده کند.

اما YF-۲۲ هیچ‌کدام از این‌ها را نشان نداد. ویژگی‌های مخفی‌سازی و رادار آن برای نمایش آماده نبودند. همچنین از بین این دو هواپیما، تنها YF-۲۳ با موتور GE F-۱۲۰ پرواز سوپرکروز کرد. نیروی هوایی آمریکا درواقع یک پروتوتایپ خالی را انتخاب کرد و سپس به پیمانکاران گفت حالا بروید و هواپیما را توسعه دهید. البته هیچ‌کس نمی‌گوید F-۲۲ هواپیمای تأثیرگذاری نیست. خلبانانی که با آن پرواز کرده‌اند می‌گویند از رادارگریزی و عملکرد فوق‌العاده آن لذت می‌برند اما رپتور قرار است از سال ۲۰۳۰ وارد سال‌های پایانی خدمت خود شود درحالی‌که هواپیماهایی مانند F-۱۵ که بیش از ۳۰ سال پیش طراحی شده‌اند، همچنان در تولید هستند و تقاضای زیادی دارند. اگر YF-۲۳ برنده شده بود، شاید دارایی ارزشمندتری برای نیروی هوایی آمریکا می‌بود؛ اما به قول یک خلبان جنگنده سابق، «نگاه به گذشته در این صنعت فایده‌ای ندارد.»

۵۸۳۲۲