انقلاب فرانسه و بازی خطرناک دیپلماسی در ایران

عصر کشاورزی – بعد از تحولات سیاسی خاص در کشور فرانسه(انقلاب ژوئیه ۱۸۴۸م)، روسای جدید این کشور با تجدیدنظر در سیاست‌های قبلی خود، خواستار از سرگیری دیپلماسی فعالتر با کشورهایی چون ایران شدند. در این رابطه بعد از جلوس ناصرالدین شاه بر تخت سلطنت، تحرکاتی از سوی کشور فرانسه آغاز شد؛ اما در نهایت به دلایلی به نتیجه نرسید:
«انقلاب ژوئیه ۱۸۴۸م و تأسیس دولت جمهوری در مناسبات ایران و فرانسه نیز تأثیر کرد. دولت جدید جمهوری زمینه همکاری مشترکی را میان ایران و فرانسه آماده کرد که مایه امیدواری دولت ایران گردید. ضمناً توسط وزیرمختار خود پیامی برای دولت ایران بدین صورت ارسال کرد که دولت فرانسه کمال علاقه، سیاسی را نسبت به ایران دارد و آماده می‌باشد که این دولت را در برابر تعدی هر دولت ثالثی یاری و پشتیبانی کند. در همین سال نیز محمدشاه فوت کرد و ناصرالدین شاه بر تخت سلطنت جلوس کرد. رئیس دولت جمهوری و صدر مجلس وزرای فرانسه موسیو کاوینیاک ضمن مراسله‌ای در ۱۴ نوامبر ۱۸۴۸ م (۱۷ذی حجه ۱۲۶۴ ه. ق) به ناصرالدین شاه، جلوس شاء را تهنیت گفت و سفارت سرنیزه را در دربار شاه تأیید نمود و هدایایی برای ناصرالدین شاه و امیرکبیر و مهدعلیا فرستاد. از طرف دیگر به سرتیژ (وزیر مختار فرانسه) نیز دستور داده شده بود که کار عهدنامه ۱۸۴۷م را که تاکنون به حال تعلیق مانده بود، یکسره کند و هر آینه دولت ایران زیر بار نرفت سفارت را تعطیل کرده و به فرانسه بازگردد. بنابراین هنگامی که در اوان جلوس ناصرالدین شاه به سفرای روس و انگلیس تصویر الماس، نشان شاه و شیر خورشید ایران داده شد و به سرتیژ سفیر فرانسه چیزی داده نشد. وی که بدنبال بهانه می‌گشت این عمل را مبنی بر بی‌اعتنایی و اهانت به دولت فرانسه تلقی کرده، نشانی را که در دوره محمدشاه به وزیرمختار فرانسه داده بودند به وزارت خارجه ایران پس فرستاد.»

منبع: کافه تاریخ