تلاش‌های مصدق برای اصلاح ارتش

۱۴:۵۸ – ۳۱ تیر ۱۴۰۴

عصر کشاورزی – در دوران پهلوی، ارتش ایران با فساد گسترده در سیستم کارگزینی و انتصابات مواجه بود. این فساد، مانع از پیشرفت افسران لایق و موجب ترویج بی‌لیاقتی در میان مقامات می‌شد. این وضعیت، ریشه در ساختار حاکمیتی داشت که به افراد بی‌کفایت اجازه رسیدن به مناصب بالا را می‌داد. این فساد در تمام سطوح ارتش گسترش یافته بود. در این میان در زمان مصدق دستورالعملی تهیه شد تا بر اساس آن کارآمدی ارتش بهبود یاید. بنظر می‌رسد تلاش‌های دکتر مصدق نهایتا به کودتای ارتش علیه او منجر شد:

الف: بکارگیری تمام امراء ارتش از سرلشگری به بالا به طور مطلق

ب: برکناری تمام امراء ارتش در درجه سرتیپی به استثناء تعداد محدودی که مورد خدمت آن و یا تائید فرماندهی عالی ارتش باشد.

ج: تشکیل کمیسیون‌های از افسران هر رسته و هر درجه، مرکب از منتخبین همان رسته، به منظور رسیدگی به صلاحیت افسران درجه متوسط و کوچک و در کردن افسرانی که فاقد صلاحیت خدمتی و اخلاقی هستند.

د: تهیه و تنظیم آیین نامه‌هایی برای استخدام کارکنان جدید بر مبنای لیاقت و شایستگی خدمتی، تا بتوانند نیرو‌های مسلح و سازمان‌های انتظامی کشور را به بهترین وجه به کار ببرند. در این صورت، ارتش ایران، به یک سازمان کاملاً نظامی و از لحاظ کارایی و کارآمدی، به بهترین وجه به کار می‌رود.

این پیشنهاد‌ها، به اتفاق آراء، به تصویب رسید؛ و دکتر مصدق، وزیر جنگ، دستور داد که در اسرع وقت، این پیشنهاد‌ها به مرحله اجرا گذاشته شود. نتیجه نهایی این عمل، تغییرات عمده در کادر فرماندهی و افسری ارتش بود. بسیاری از افسران نالایق و بی‌کفایت از کار برکنار شدند و به جای آنها، افسران لایق و شایسته به کار گمارده شدند. این عمل، موجب تقویت روحیه و افزایش کارایی در ارتش شد. این تغییرات، به خصوص در نیروی هوایی، موجب بهبود قابل توجهی در عملکرد و روحیه کارکنان شد.

منبع: کافه تاریخ