«جیمز وب» سراغ سیاره‌ای می‌رود که نباید وجود داشته باشد!

به گزارش عصر کشاورزی، سیاره‌ای عظیم‌الجثه در فاصله حدود ۲۴۰ سال نوری از زمین دور یک ستاره کوتوله سرخ با جرمی بسیار پایین در حال چرخش است. این سیاره که «TOI-6894b» نام گرفته است، نمونه‌ای دیگر از اجرام فضایی است که نظریه‌های فعلی در مورد چگونگی شکل‌گیری سیارات را به چالش می‌کشد.

ستاره‌ «TOI-6894» یک کوتوله سرخ در صورت فلکی اسد است که در فاصله‌ای حدود ۲۴۰ سال نوری از زمین قرار دارد. این ستاره تنها ۲۱٪ جرم خورشید را دارد و ۲۵۰ برابر کم‌نورتر از آن است. در کمال شگفتی، سیاره «TOI-6894b» یک سیاره گازی عظیم با قطری اندکی بزرگ‌تر از زحل و جرمی در حدود ۵۶٪ زحل، هر سه روز یک بار دور این ستاره کوچک می‌گردد و در فاصله‌ای بسیار نزدیک از آن قرار دارد.

این سیاره برای نخستین بار توسط ماهواره TESS ناسا که در سال ۲۰۱۸ برای جستجوی سیارات فراخورشیدی به فضا فرستاده شد، شناسایی و سپس کشف آن با کمک رصدخانه‌ جنوبی اروپا و استفاده از تلسکوپ‌های بسیار بزرگ (VLT) تایید شد.

سیاره «TOI-6894b» بزرگ‌ترین سیاره‌ کشف‌شده در مدار ستاره‌ای چنین کوچک است. نسبت قطر این سیاره به ستاره‌ی میزبان تنها ۲.۵ به ۱ است!

چالشی برای نظریه‌های رایج شکل‌گیری سیارات

بر اساس مدل‌های متعارف شکل‌گیری سیارات، ستاره‌های کم‌جرم نمی‌توانند سیارات گازی عظیم بسازند. چرا که دیسک‌های گازی اطراف آن‌ها فاقد مواد کافی برای این فرایند است. اما کشف سیاره عظیم‌الجثه «TOI-6894b»‌ نشان می‌دهد که شاید وقت آن رسیده باشد که در این مدل‌ها تجدیدنظری اساسی صورت گیرد.

مدل رایج موسوم به انباشت هسته‌ای (core accretion) نمی‌تواند به خوبی شکل‌گیری این سیاره را توضیح دهد، چرا که دیسک‌های گازی اطراف ستاره‌های کم‌جرم باید بسیار کوچک‌تر از آن باشند که بتوانند چنین سیاراتی بسازند.

در ادامه این کشف شگفت‌انگیز پژوهشگران قصد دارند از تلسکوپ فضایی جیمز وب برای بررسی جو این سیاره استفاده کنند تا ترکیبات احتمالی این سیاره از جمله هسته‌ای پرجرم با پوششی از گازهای هیدروژن و هلیوم را بهتر شناسایی کنند.

از آن‌جا که کوتوله‌های سرخ رایج‌ترین نوع ستاره در کهکشان راه شیری هستند، این کشف نشان می‌دهد که سیارات گازی مشابه «TOI-6894b» ممکن است بسیار بیشتر از آن چیزی باشند که تاکنون تصور می‌کردیم. این موضوع می‌تواند درک ما از ساختار منظومه‌های سیاره‌ای را به‌طور بنیادین تغییر دهد.

ویژگی‌های سیاره «TOI-6894b»

• جرم: حدود ۱۷٪ جرم مشتری (۵۳ برابر جرم زمین)
• شعاع: کمی بزرگ‌تر از زحل
• مدار: تنها در مدت ۳ روز دور ستاره‌اش می‌گردد
• ستاره میزبان: تنها ۲۰٪ خورشید جرم دارد (کم‌جرم‌ترین ستاره‌ کشف‌شده که میزبان یک سیاره غول‌پیکر است)

منبع:‌ لایوساینس

ترجمه فرزاد مظفری

۵۸۵۸