روستایی که با زنانش جهانی شد!

۰۹:۵۲ – ۳۰ تیر ۱۴۰۴

عصر کشاورزی – روستای شفیع‌آباد شهداد در استان کرمان در ۱۸ کیلومتری شمال بخش شهداد و در مسیر جاده نهبندان به شهداد قرار دارد و آخرین توقفگاه برای ورود به بیابان جهانی لوت محسوب می‌شود. همه گردشگرانی که برای تماشای لوت می‌روند، ‌ ناگزیر از سفر به شفیع‌آبادند، اما آنچه شفیع‌آباد را گزینه‌ای برای ثبت جهانی کرده، نه فقط این ویژگی یا کلوت‌های شهداد و وجود قلعه و کاروانسرای تاریخی، که یک کار زنانه است.

آخرین توقفگاه

مسئول ثبت پرونده روستای گردشگری شفیع‌آباد می‌گوید: «یکی از ویژگی‌هایی که منجر به قرار گرفتن روستا در مسیر ثبت جهانی شد، فعالیت خاص زنان در شفیع‌آباد بود. ۱۰ سال پیش گروهی تسهیل‌گر به روستا آمدند و گروه گوجینو (نام یک نوع بافت حصیری) را تشکیل دادند. پیش از این زنان روستا به صورت انفرادی حصیربافی می‌کردند، اما گروه گوجینو با ایجاد همکاری و هماهنگی میان زنان، موجب توانمندسازی آن‌ها و همچنین رشد و توسعه صنایع‌دستی روستا شدند.»

همین ویژگی‌ هم در انتخاب روستا در رقابت انتخاب روستاهای جهانی گردشگری ۲۰۲۵ تاثیرگذار بود. فرشید فروزان عنوان می‌کند: «روستای شیفع‌آباد در حاشیه کویر دارد و حیات آن مبتنی بر قنات است. این قنات‌ها برای زنده ماندن نیاز به لایروبی دارند. یکی از فعالیت‌های زنان گروه گوجینو که باعث شهرت خودشان و شفیع‌آباد می‌شود، توجه به لایروبی قنات‌ها بود.»

او توضیح می‌دهد: «زنان گوجینو درصدی از فروش محصولات خود را به لایروبی قنات‌ها اختصاص دادند. این فعالیت از سوی زنان روستا همچنان صورت می‌گیرد و همین سبب زنده شدن قنات‌ها و به موازات آن زنده ماندن روستا شده است. از ۱۰ سال پیش که زنان فعالیت منسجمی را درباره تولید صنایع‌دستی و لایروبی قنات‌ها شروع کردند، مردسالاری در این روستا حاکم بود. زنان اما توانستند توانمندی خودشان را در روستا ثابت کنند. البته فعالیت زنان در توسعه گردشگری روستا بدون مشارکت مردان امکان‌پذیر نبود و به نوعی می‌توان گفت مشارکت همه اهالی روستا نقش تعیین‌کننده‌ای در این مسیر داشت.»

مدیریت زنان در بوم‌گردی‌ها

کار زنان در روستای شفیع‌آباد فقط به تولید صنایع‌دستی و لایروبی قنات محدود نشد. آن‌ها در اقامتگاه‌های بوم‌گردی این روستا نیز دستی بر آتش دارند. مسئول ثبت پرونده روستای گردشگری شفیع‌آباد می‌گوید: «در حال حاضر ۷ اقامتگاه بوم‌گردی در شفیع‌آباد وجود دارد که مدیر هر ۷ اقامتگاه زن هستند. این یکی از نکاتی بود که روستای شفیع‌آباد را مشهور و در شاخص‌های ارزیابی سازمان جهانی گردشگری شاخص کرد.»

نکته جالب اینکه هر یک از این اقامتگاه‌ها آفرودسواری هم دارند که مردان روستا مدیریت آن را بر عهده گرفته‌اند. فرشید فروزان با توجه به موارد ذکر شده مهم‌ترین شاخص روستا را توانمندی زنان روستا می‌داند و البته توضیح می‌دهد که سازمان جهانی گردشگری شاخص‌های دیگری هم برای ثبت جهانی روستاهای گردشگری در نظر گرفته که اهالی سعی کرده‌اند آن‌ها را هم مد نظر داشته باشند.

یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک زبان بین‌المللی به دلیل حضور گردشگران خارجی هم موردی است که فروزان به آن اشاره می‌کند.

نگین تاریخی روستا

کاروانسرا و قلعه شفیع‌آباد مربوط به دوره قاجار است و در سال۱۳۸۱ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ و از جاذبه‌های گردشگری شفیع‌آباد محسوب می‌شود. مسئول ثبت پرونده روستای گردشگری شفیع‌آباد می‌گوید: «مرمت این کاروانسرا و قلعه از ۱۷ سال پیش آغاز شده است و همچنان ادامه دارد. قدمت این کاروانسرا به ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد و همانطور که از اسمش پیداست، در گذشته مسافرانی که به شفیع‌آباد می‌آمدند، در این کاروانسرا ساکن می‌شدند.» فروزان به گفته فرشید فروزان، پرونده ثبت جهانی کاروانسرا هم تشکیل شده است.

منبع: روزنامه همشهری