وقتی آب در مریخ جاری بود!

۱۳:۵۷ – ۰۴ خرداد ۱۴۰۴

عصر کشاورزی – دانشمندان سال‌هاست که به دنبال نشانه‌هایی از حیات بر کره مریخ هستند و قطعاً وجود آب در این سیاره، بهترین نشانه محسوب می‌شود و حالا دانشمندان ناسا دلیلی بر وجود مایه حیات در سیاره سرخ یافته‌اند. این پژوهشگران در تازه‌ترین مطالعات خود، زلزله‌های سیاره سرخ را تأییدی بر وجود آب در لایه‌های زیرین سطح مریخ می‌دانند. 

فرضیه‌های ناپدید شدن آب مریخ

دانشمندان ناسا با بررسی بازتاب زلزله‌های مریخی، نشانه‌هایی از وجود آب مایع در پایین‌ترین لایه پوسته فوقانی این سیاره یافته‌اند که در عمق ۵.۴ تا ۸ کیلومتری سطح مریخ قرار دارد. «ویجیا سان»، استاد زمین‌شناسی و ژئوفیزیک آکادمی علوم چین به‌عنوان یکی از محققان پروژه دراین باره گفت: «در منظومه شمسی ما، مریخ همواره در خط مقدم جست‌وجوی حیات فرازمینی قرار داشته است و دانشمندان همواره به دنبال جست‌وجوی آب مایع به عنوان یکی از عوامل حیاتی در این سیاره بوده اند.»

وی افزود: «شواهد نشان می‌دهد حدود ۳میلیارد سال قبل، آب به صورت جاری روی سطح مریخ وجود داشته است. اما در دوره‌ای، آب‌های سطحی ناپدید شدند و مناظر خشک و سرد کنونی شکل گرفته‌اند. اگرچه وجود آب جاری در مریخ اکنون قطعی است، اما حجم آن و مکانیسم ناپدیدشدن این آب‌ها همچنان محل بحث است. طبق یک فرضیه، آب مریخ به فضا نشت کرده، اما نظریه‌پردازان دیگر معتقدند که آب به داخل پوسته فرو رفته و در سفره‌های زیرزمینی عمیق ذخیره شده است. 

روش‌های نوین برای کشف آب
پیش از این در مأموریت‌های ناسا و دیگر آژانس‌های فضایی با استفاده از رادار نفوذکننده به لایه‌های پوسته مریخ، تنها چند کیلومتر از عمق مریخ بررسی شده بود اما تیم تحقیقاتی حاضر در این مطالعه، با تحلیل داده‌های بزرگ‌ترین لرزه ثبت شده مریخ با نام علمی (S۱۲۲۲a)، ساختار پوسته را با دقت بیشتری نقشه‌برداری کردند. 

«هرویه تکالچیچ»، استاد دانشگاه ملی استرالیا دراین باره گفت: «ما برای یافتن آب از روشی به نام «توابع گیرنده» استفاده کردیم ومانند بازتاب امواج صوتی در غارها، امواجی را به لایه‌های پوسته مریخ ارسال کردیم. با بررسی میزان سرعت حرکت امواج و زمان بازتاب آن‌ها، داده‌ها شکل ساختار لایه‌های پوسته مریخ را شناسایی کردند. این روش می‌تواند عمق و ضخامت لایه‌ها را به طور دقیق مشخص کند.

این یافته‌ها نه تنها وجود آب زیر سطح مریخ را تأیید کرد، بلکه چشم‌انداز جدیدی برای جست‌وجوی حیات فرازمینی و اکتشافات آینده بشر در این سیاره ارائه داد. »وی ادامه داد: «در روشی دیگر با استفاده از گرما و حرارت متوجه شدیم که امکان ذخیره آب مایع درلایه پوسته فوقانی در عمق ۵ تا ۸ کیلومتر زیر سطح مریخ وجود دارد؛ جایی که بازتاب امواج صوتی، بسیار کند است. ابتدا وجود رسوبات در دل سنگ‌ها را علت این کندی می‌دانستیم اما با بررسی‌های بیشتر متوجه شدیم سنگ‌های این منطقه دارای تخلخل زیادی هستند و این ناحیه، از آب مایع پر شده است.» 

«تکالچیچ» خاطرنشان کرد: «یافتن آب زیرسطحی در مریخ برای مأموریت‌های آینده انسان و امکان حیات فرازمینی اهمیت زیادی دارد اما استخراج آن، نیازمند فناوری پیشرفته و منابع انرژی قابل توجهی است.» البته ازآنجا که این یافته‌ها تنها از یک بخش محدود از منطقه Elysium Planitia واقع در شمال مریخ جمع‌آوری شده، برخی از دانشمندان معتقدند ممکن است این یافته‌ها، تنها مختص این منطقه خاص باشد و برای کل سطح مریخ صدق نکند ولی با انجام مأموریت‌های آینده به سیاره سرخ و استفاده از ابزار مجهز به لرزه سنج، می‌توان به اطلاعات بیشتری دست یافت.

منبع: روزنامه ایران