پایان درخشش «کوزنتسوف»؟/ روسیه تنها ناو هواپیمابر خود را برای همیشه بازنشسته می‌کند؟

تینا مزدکی_روزنامه روسی ایزوستیا در گزارشی تازه اظهار داشته است که تعمیرات اساسی و پروژه نوسازی ناو هواپیمابر آدمیرال کوزنتسوف مدت‌هاست که متوقف شده و مقامات نیروی دریایی روسیه به‌همراه شرکت دولتی «کشتی‌سازی متحد» (USC) در حال بررسی بازنشستگی کامل این ناو هستند. بر اساس اظهارات یک منبع آگاه به این رسانه، فرماندهی اصلی نیروی دریایی و شرکت USC به‌زودی درباره ادامه یا توقف کامل کار روی کوزنتسوف تصمیم‌گیری خواهند کرد. این ناو که نماد بازمانده قدرت دریایی شوروی در دوران مدرن به‌حساب می‌آید، طی دو دهه گذشته همواره با مشکلات فنی گسترده، حوادث صنعتی و تأخیرهای مکرر در بازسازی دست‌وپنجه نرم کرده است.

پایان دوران ناوهای هواپیمابر؟

دریاسالار سرگئی آواک‌یانتس، فرمانده سابق ناوگان اقیانوس آرام در گفت‌وگو با این رسانه گفته است: «نیروی دریایی روسیه در بلندمدت نیازی به ناوهای هواپیمابر کلاسیک ندارد.» او همچنین با اشاره به آسیب‌پذیری بالای این شناورها در برابر تسلیحات مدرن، آن‌ها را ابزارهایی متعلق به گذشته توصیف کرده و گفته است: «ناوهای هواپیمابر با سلاح‌های امروزی در چند دقیقه نابود می‌شوند.»

آواک‌یانتس افزود: «ناو هواپیمابر ابزاری بسیار پرهزینه و ناکارآمد است… آینده متعلق به پلتفرم‌های روباتیک و پهپادهاست. اگر تصمیم به توقف تعمیرات گرفته شود، تنها کاری که باقی می‌ماند، اوراق کردن کوزنتسوف و بازیافت آن است.»  با این حال، کارشناسان نظامی به پیشینه طولانی روسیه در کم‌اهمیت جلوه‌دادن سلاح‌هایی که نتوانسته به‌طور عملیاتی وارد خدمت کند، اشاره می‌کنند. نمونه بارز آن، تانک پیشرفته T-۱۴ آرماتا است که علی‌رغم بیش از یک دهه توسعه، هنوز وارد تولید انبوه نشده و در عوض، مقامات نظامی ادعا کرده‌اند که تانک T-۹۰ فعلی نیز به‌خوبی از پس تهدیدهای غربی برمی‌آید.

جهان به راه خود می‌رود، روسیه به راه دیگر؟

در حالی‌که آمریکا، چین، هند و دیگر قدرت‌های دریایی جهان در حال گسترش ناوگان ناوهای هواپیمابر خود هستند، حتی روسیه نیز طی سال‌های اخیر چندین طرح صنعتی برای ساخت ناوهای هواپیمابر جدید دریافت کرده است. چین اکنون دو ناو کلاس «کوزنتسوف» در ناوگان خود دارد که عملکردی به‌مراتب مدرن‌تر و قدرتمندتر از نسخه روسی دارند. در صورت بازنشستگی زودهنگام آدمیرال کوزنتسوف، خطر از بین رفتن کامل دانش فنی و عملیاتی به‌جامانده از دوران شوروی در حوزه عملیات هوایی دریایی بسیار جدی خواهد بود.

جالب اینکه در سند رسمی «اصول بنیادین سیاست دریایی روسیه تا سال ۲۰۳۰» تصریح شده که ناوگان شمال و ناوگان اقیانوس آرام هر یک باید یک ناو هواپیمابر داشته باشند. کنار گذاشتن تنها ناو موجود، آن هم بدون جانشین، می‌تواند با مخالفت‌های سیاسی قابل توجهی در داخل کشور روبه‌رو شود.

در گذشته احتمال تبدیل ناوهای تهاجمی آبی-خاکی پروژه ۲۳۹۰۰ (که در حال ساخت‌اند) به ناو هواپیمابر برای جنگنده‌های عمودپرواز مطرح شده بود؛ مشابه کاری که آمریکا با جنگنده‌های F-۳۵B روی ناوهای کلاس Wasp و America انجام می‌دهد. اما هنوز نشانه ملموسی از توسعه جنگنده عمودپرواز در روسیه دیده نمی‌شود و کارآیی چنین پلتفرم‌هایی نیز به‌مراتب محدودتر از ناوهای کلاسیک خواهد بود. در مجموع، آینده ناوهای هواپیمابر روسیه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و چشم‌انداز ساخت ناو جدید به‌عنوان جایگزین مستقیم برای کوزنتسوف در آینده نزدیک، بسیار بعید به‌نظر می‌رسد.

منبع: militarywatchmagazine

۲۲۷۳۲۳