عصر کشاورزی: در ادامه پیگیری موضوع ترخیص‌نشدن ۵۰۰ هزار تن برنج وارداتی که به دلیل سوء‌مدیریت در انبارهای گمرک خاک می‌خورد، این بار به سراغ جامعه مصرف‌کننده رفته تا نظرات آن‌ها را در این باره جویا شود. بخشی از این گزارش نیز به گفت‌وگو با مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، اختصاص دارد. کشاورز می‌گوید تعلل در ترخیص برنج سبب احتکار و گرانی سرسام‌آور یکی از ضروری‌ترین کالاهای اساسی مورد نیاز قشر آسیب‌پذیر جامعه می‌شود.
نظارتی بر قیمت برنج نیست
یکی از شهروندان با گلایه از افزایش قیمت برنج گفت: قیمت برنج خارجی این روزها مشخص نیست و هر فروشگاهی به میل خود و به‌بهانه تورم، کرونا و نوسانات نرخ دلار قیمتی را برای آن در نظر می‌گیرد. در واقع روند افزایشی قیمت برنج از شب عید شروع شده و در ماه رمضان هم قیمت این کالا کاهش نیافته است. با وجود این‌که دولت از نظارت بر بازار سخن می‌گوید، اما عملاً نظارتی در کار نیست.
سمیه جعفری در گفت‌گو با «سبزینه» افزود: برای خرید یک کیلو برنج پاکستانی که کمی به برنج ایرانی شباهت دارد، باید ۱۶ تا ۱۹ هزار تومان پرداخت کنیم. این در حالی است که فروشندگان می‌گویند تا می‌توانید این روزها برنج بخرید؛ چراکه قرار است گران‌تر شود.
وی ادامه داد: به‌نظر من در شرایط فعلی غیر از سوءاستفاده واسطه‌ها، کم‌فروشی فروشندگان برای کسب سود کلان و نبود نظارت بر بازار دلیل دیگری برای افزایش نرخ برنج وجود ندارد.
عرضه کم و تقاضای بالا در بازار برنج خارجی
یکی از عمده‌فروشان برنج در تهران نیز می‌گوید: وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد می‌شود، علاوه بر گرانی، بازار سیاه به‌وجود می‌آید و این نشان‌دهنده سیاست‌های غلط در قبال کالاهای اساسی است.
موسی پورحسین در گفت‌گو با «سبزینه» می‌افزاید: درحالی‌که با ۱۱ تا ۱۶ هزار تومان می‌توان برنج پرمحصول خریداری کرد، قیمت برنج وارداتی به کیلویی ۱۸ هزار تومان رسیده است. هر زمانی که با گرانی مواجه می‌شویم، دستگاه متولی از توزیع کالای تنظیم بازاری خبر می‌دهد، اما گاهی توزیع به‌موقع انجام نمی‌شود و ناگزیر به خرید از بازار آزاد می‌شویم، ضمن این‌که مشکل گرانی و کمبود برطرف نمی‌شود. باید دید سازمان‌های متولی برای رفع این مشکل چه چاره‌ای اندیشیده‌اند و چه راهکاری برای کنترل و تنظیم بازار این کالای اساسی دارند.
ترخیص‌نشدن برنج‌ها، دلیل گرانی است
دبیر انجمن واردکنندگان برنج هم مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت برنج را عدم ترخیص برنج‌های دپو شده در گمرگ با نرخ دولتی عنوان کرد و گفت: نرخ بالای تورم و رکود حاکم بر اقتصاد سبب کاهش درآمد خانواده‌ها شده، این در حالی است که قیمت‌‌ها روند افزایشی داشته و توان خرید کاهش یافته و سبد کالای خانوار کوچک شده و نباید با تحمیل شرایط جدید موجب کوچک‌تر شدن سفره‌ها شویم.
مسیح کشاورز در گفت‌وگو با «سبزینه» افزود: حدود ۱۰۰ شرکت واردکننده، منتظر ترخیص برنج رسوب شده در بنادر هستند. در ماه‌های قبل بخش عمده نیاز بازار را واردکنندگان تأمین کرده‌اند؛ یعنی بدون آن‌که پولی دریافت کرده باشند، بخش زیادی از نیاز بازار را تأمین کرده‌اند. متأسفانه بانک مرکزی وجود برنج در بازار را به معنای آن می‌داند که هیچ مشکلی وجود ندارد که این تصور اشتباه است.
وی ادامه داد: نباید اجازه داد کار به‌جایی برسد که کل موجودی بازار به پایان برسد و کار به احتکار بکشد و آن‌وقت دنبال حل مشکل باشیم. خیال مردم باید بابت وجود محصول در بازار راحت باشد.
کشاورز در پاسخ به انتقاد برخی نسبت به واردات برنج و لزوم حمایت از تولید داخل گفت: ما هم با حمایت از تولیدکننده داخلی کاملاً موافق هستیم، ولی در شرایطی که تولیدکننده داخلی محصول خود را به قیمتی بالای ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رساند، بسیاری از مردم توان خرید ندارند. از طرف دیگر اگر قرار باشد کالایی که وارد می‌کنند، خریدار نداشته باشد و در انبارها دپو شود، آن‌هم در مورد محصولات غذایی که فسادپذیر است، هیچ‌گاه واردکنندگان خطر این اتفاق را نمی‌پذیرند و واردات را متوقف می‌کنند.
وی ادامه داد: تا این لحظه از سوی بانک مرکزی هیچ دستور جدیدی صادر نشده است. بازرگانان در این شرایط سخت توانسته‌اند برنج موردنیاز کشور را تأمین و وارد کنند. اگر قرار است ارز واردات برنج تخصیص داده نشود، این موضوع صراحتاً اعلام شود تا واردکنندگان برای برنج‌هایی که وارد و در مبادی ورودی متوقف شده، فکری کنند.
تشکیل کمیته‌ای برای بررسی آمار برنج
مدیرکل دفتر تأمین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت نیز با اشاره به مصوبات ستاد تنظیم بازار برای برنج گفت: قرار است گمرک و سازمان حمایت لیست برنج‌های وارداتی ترخیص‌شده و در انبارها را برای صدور حواله توزیع به دبیرخانه ستاد اعلام کنند؛ همچنین مقرر شده کمیته‌ای با حضور دستگاه‌های متولی، ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حمایت، بانک مرکزی، وزارت صمت، اتاق بازرگانی ایران و سایر مراجع ذی‌ربط تشکیل شود.
محمدرضا کلا‌می افزود: وظیفه این کمیته بررسی آمار واقعی سرانه مصرف برنج و سایر کالاهای اساسی، میزان تولید، نیاز واردات و اثرات تغییر نرخ ارز بر این کالا، برای تصمیم‌گیری در خصوص نرخ تأمین ارز این کالا برای محموله‌های موجود در بنادر، محموله‌های در راه و ثبت سفارش‌های تخصیص و تأمین ارز نشده، با محوریت دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار و گرفتن تصمیمات لازم بوده است.
وی ادامه داد: با توجه به مصوبات هشتاد و هشتمین جلسه کارگروه تنظیم بازار که برنج وارداتی مشمول کالاهای مبارزه با احتکار شد و همچنین لزوم توزیع موجودی برنج وارداتی تأمین ارز شده با نرخ رسمی چهارهزار و ۲۰۰ تومانی که در اختیار تجار است، اعم از برنج هندی، پاکستانی و… که در شبکه‌های تحت نظارت دولت است، گمرک و سازمان حمایت باید لیست کامل انواع برنج‌های وارداتی ترخیص‌شده از گمرکات و موجودی در انبارها را برای صدور حواله توزیع در شبکه‌های منتخب به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار ارسال کنند.
کلا‌می اضافه کرد: براساس این مصوبه، ترخیص انواع برنج تأمین ارزشده با نرخ رسمی از سوی گمرک منوط به سهمیه‌بندی برنامه توزیع دفتر برنامه‌ریزی تأمین، توزیع و تنظیم بازار و اعلام رسمی آن به گمرک است.
مدیرکل دفتر تأمین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت گفت: گمرک مکلف شد فهرست کلیه ترخیص‌های درصدی کالاهای اساسی و ضروری به‌خصوص برنج را که با مجوز بانک مرکزی، اعلام بانک عامل و اختیارات گمرک ترخیص شده‌اند، به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار ارسال کند تا در قالب کمیته‌ای متشکل از بانک مرکزی، گمرک، سازمان حمایت و با مسئولیت دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار بررسی و تصمیمات لازم اتخاذ شود.
