عصر کشاورزی(اخبار کشاورزی ایران): ظرفیت و حجم مخزن سد مارون بر روی رودخانه حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب می باشد. میزان آبی که در شرایط نرمال وارد این سد می شود بین ۱.۲ تا ۱.۴ میلیارد مترمکعب نوسان دارد. می توان گفت حجم مخزن سد تقریبا برابر با میزان آبی است که در طی سال وارد […]
عصر کشاورزی(اخبار کشاورزی ایران):
ظرفیت و حجم مخزن سد مارون بر روی رودخانه حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب می باشد. میزان آبی که در شرایط نرمال وارد این سد می شود بین ۱.۲ تا ۱.۴ میلیارد مترمکعب نوسان دارد. می توان گفت حجم مخزن سد تقریبا برابر با میزان آبی است که در طی سال وارد آن می شود.
میزان نیاز آبی و مصارف مختلف این حوضه تا انتها و شادگان بر مبنای اعلام سازمان جهادکشاورزی استان حدود ۱.۴ میلیارد متر مکعب است. می توان نتیجه گرفت در صورتی که شرایط نرمال برقرار شود میزان مصرف اگر چه بیش از حجم کنترل مخزن است اما با اعمال مدیریت در آب می توان مجدد این میزان را معادل میزان آب ورودی در شرایطی طبیعی و نرمال در طی یک سال فرض نمود.
این ارقام به سادگی تعادل شکننده منابع آب قابل استفاده در برابر میزان مصارف را نشان میدهد. به گونه ای که با پیشی گرفتن مصرف و یا کاهش مقدار ورودی تعادل موجود در منابع و مصارف می تواند در هم ریخته و شکسته شود.
حال اشاره ای به شرایط سال آبی جاری و مباحث مرتبط و اعتراضات نسبت به عدم تخصیص و یا محدودیت کشت برنج و برخی محصولات در این حوضه می کنیم.
امسال میزان ورودی آب به مخزن سد مارون حدود ۳۰ درصد کاهش نسبت به شرایط نرمال را نشان میدهد و این موضوع ارتباطی با آبگیری مناسب نداشته و بر عکس امسال اگر آبگیری خوبی که انجام شد صورت نمی گرفت شدت کم آبی فزونی می یافت. در نتیجه با کاهش آب ورودی به سد تعادل بین منابع و مصارف شکسته شده و میزان نیاز نسبت به آب موجود افزایش یافته است. در این حالت آب برای کشت کامل وجود ندارد. و اگر کشاورزی در منطقه بیش از ظرفیت آب صورت گیرد متاسفانه خود کشاورزان بیشترین آسیب را می بینند.
پس راهکار چیست؟
با توجه به این شرایط دو راهکار وجود دارد:
اولین راهکار کاهش مصارف است. این کاهش با صرفه جویی و کاهش سطح کشت برخی محصولات همراه می باشد.
دومین راهکار اضافه کردن آب به مخزن سد و یا رودخانه از محلی دیگر است. این گزینه فعلا وجود نداشته و یا در صورت احداث کانال های انتقال آب از یک رودخانه مانند کارون که نزدیک ترین رودخانه به آن می باشد هزینه های احداث و نگهداری بسیار زیاد بوده و راهکاری مناسبی نمی باشد. یادمان باشد کمبود منابع در رودخانه کارون نیز وجود دارد.
در نتیجه تنها کار ممکن کاهش سطح کشت و میزان مصارف است. تا مجدد تعادل به منطقه برگشته و میزان آب برای استفاده و مصارف برابر شود از این منظر حال می توان به اعمال محدودیت کشت و چرایی آن پی برد.
متاسفانه برخی نقدهای اشتباه و بی اساس و یا استفاده از احساسات کشاورزان و مردم منطقه بیش از آنکه کمکی به شرایط نماید در جهت تخریب و برهم زدن آرامش مردم استفاده شده و کاربرد دارد .
سازمان آب و برق خوزستان هیچگاه سیاست های بهره برداریش ممنوعیت و یا اعمال محدودیت برای کشاورزان نیست. همچنین به خوبی واقف به اهمیت موضوع بوده و تمامی تلاشش را برای رفاه و بهبود معیشت مردم منطقه بکار گرفته است . لیکن در زمانی که آبی برای استفاده وجود ندارد چاره ای جز اعمال محدودیت و برقراری تعادل وجود ندارد.
امیدوارم با این تحلیل ساده همه خوانندگان محترم به علت و سبب شرایط فعلی منطقه پی برده و دریابند با توجه به نبود منابع آبی , کشت برنج و یا برخی محصولات ممکن نبوده و این اعمال محدودیت برای جلوگیری از ضرر کشاورزان است .
تامین آب نخیلات در بالادست و پایین دست و کشت های چندساله در منطقه به همراه آب شرب مهمترین اولویت در بحث تخصیص آب می باشد .اینکه به شکلی احساسی به موضوع نگاه کنیم کمکی به حل مشکل نکرده و بیشتر موجب تنش و وقوع خسارت کم آبی خواهد شد . بدون شک هر آنچه که در توان مجموعه آب و برق باشد به عمل می آید و فرقی ندارد در کدام نقطه و یا ناحیه باشد.لیکن آب و طبیعت از ما فرمانپذیر نیست و در برخی مواقع ناچار به تمکین ازشرایط می باشیم.
امسال نیز برنامه های متنوعی جهت استفاده حداکثری از آب تدارک دیده شده و امیدوار باید باشیم با بهبود منابع آبی در سال آینده کمتر شاهد ممنوعیت کشت در مناطق مختلف بوده و رونق دوباره به کشت و سفره کشاورزان باز گردد.
